مزایا و معایب لوله و اتصالات پلاستیکی و پلی اتیلنی
لوله و اتصالات پلاستیکی با استفاده از مواد اولیه مرغوب و دارا بودن استانداردهای کیفی در بازار موجود هستند. لوله های پلاستیکی و پلی اتیلنی برای آب سرد و گرم مناسب بوده، زنگ نمی زند، نمی پوسد و طعم، رنگ و بوی آب را تغییر نمی دهد. به دلیل پایین بودن هدایت گرمایی، در مصرف انرژی سیستم های گرمایشی صرفه جویی می شود. یکی دیگر از مزایای لوله های پلاستیکی و پلی اتیلنی انعطاف پذیری بالاست که شکنندگی به حداقل رسیده و برای مناطق زلزله خیز مناسب است.لوله و اتصالات تک لایه دارای مزیت های فراوانی هستند، اما گرما باعث می شود لوله تک لایه تغییر شکل دهد و آسیب ببیند. در بخش پایین به مزایا و معایب لوله و اتصالات پلاستیکی و پلی اتیلنی میپردازیم.
مزایای لوله پلاستیکی
- سبکی وزن لوله های پلاستیکی سخت در مقایسه با لوله های فلزی و سیمانی ، وزن مخصوص کمتری دارند.
- سرعت و سهولت در نصب
- مقاومت در برابر فشار آب ـ در برابر فشارهای ۴ تا ۱۰ اتمسفر مقاومند.
- عایق الکتریسیته اند.
- در برابر اسیدها ، روغنها ، بازها و نمکهای موجود در خاک و آب آشامیدنی و هم چنین فاضلاب های شهری مقاوم می باشند.
معایب لوله پلاستیکی
از جمله معایب لوله های که کاربرد آنها را کمی محدود ساخته موارد زیر می باشد.
- ترک خوردن بر اثر ضربه در دمای صفر و زیر صفر
- عدم تحمل قابل توجه در مقابل آبگرم
- از دست دادن کیفیت در مقابل آفتاب شدید و مستمر
- از دست دادن شکل و کیفیت در مقابل حرارت شدید
خواص لوله های پلاستیکی و پلیمری
انتخاب مادهی مناسب برای ساخت لولهها به سیال منتقل شونده و مشخصههای سرویس و شرایط کاری سیستم بستگی دارد. بسته به نوع پلاستیکها ممکن است برخی از خصوصیات پلاستیکها برای سیستم و تأسیسات مورد نظر ما مطلوب و برخی نیز نامطلوب میباشد.
به هر حال برخی از خصوصیات نامطلوب را میتوان از طریق طراحی و نصب اصولی کاهش داد یا حذف نمود اما آنچه مسلم است انتخاب جنس مناسب لوله برای کاربردهای متفاوت مستلزم داشتن دانش کافی دربارهی خواص، مزایا و معایب انواع لولههای پلاستیکی است.
در زیر به بررسی مهمترین خصوصیات و ویژگیهای لولههای پلاستیکی میپردازیم.
- مقاوم در برابر ساییدگی و خوردگی لوله
- صافی جدارهی داخلی
- خواص حرارتی
- مشخصههای الکتریکی
- چگالی
- خواص مکانیکی
- قابلیت اشتعال
مقاوم در برابر ساییدگی و خوردگی لوله
بطور کلی لولههای پلاستیکی از مقاومت چشمگیری در برابر انواع اسیدها، محلولهای نمکی، مایعات و گازهای خورنده برخوردارند. در مورد سایش (erosion) میزان مقاومت لولههای پلاستیکی به نوع سیال منتقل شونده از داخل لوله و شرایط سرویس و سیستم بستگی دارد. یکی از برند های مطرح در زمینه تولید لوله پلاستیکی آذین لوله می باشد که این ویژگی های مثبت را در خود گنجانده است.
میزان مقاومت به خوردگی لولههای پلاستیکی با افزایش غلظت برخی از مواد شیمیایی خاص تغییر میکند. برای مثال لولههای پلیاتیلن میتواند اسید سولفوریک 70 درصد را در °C 23 (°F 73) انتقال دهد در حالیکه برای انتقال اسیدسولفوریک 95 درصد مناسب نمیباشد.
درجه حرارت نیز عامل مهم و تعیین کنندهای برای مقاومت لولههای پلاستیکی در برابر خوردگی است. برای مثال برخی از لولههای پلیاتیلن که برای انتقال گازهای حاوی اکسیدهای نیتروژن در °C23 مناسب میباشند نباید برای انتقال این گازها در °C50 مورد استفاده قرار گیرند.
فرمولاسیون خاص یک مادهی پلاستیکی مشخص نیز میتواند عاملی در تعیین میزان مقاومت کلی ماده در برابر مواد شیمیایی خورنده و میزان غلظت آنها باشد.
صافی جدارهی داخلی
لولههای پلاستیکی جدارههای داخلی فوقالعاده صافی را دارند که باعث جلوگیری از تجمع هر نوع رسوب بر روی جدارههای داخلیشان میگردد و بنابراین بروز مشکل گرفتگی و انسداد به واسطهی کاهش تدریجی قطر داخلی در اثر تجمع رسوبات در مورد لولههای پلاستیکی منتفی میگردد. در حالیکه لولههای فلزی به مرور زمان در اثر خوردگی از بین رفته و در اثر تجمع رسوبات بر روی سطوح داخلیشان افت فشارهای اصطکاکی در آنها افزایش یافته و در نتیجه ظرفیت آنها برای انتقال سیالات کاهش خواهد یافت.
خواص حرارتی
بطور کلی قابلیت هدایت حرارتی لولههای پلاستیکی نسبت به دیگر لولهها پائینتر است که در نتیجه تلفات حرارتی یا بالعکس جذب حرارت از طریق جداره این لولهها به حداقل ممکن (در مقایسه با دیگر لولهها) میرسد. این خصوصیت لولههای پلاستیکی در مواردی که از این لولهها برای سیستمهای فاضلاب استفاده گردد یک مزیت به حساب میآیند چرا که از تهنشین شدن مواد چرب همراه فاضلاب در لولهها و کاهش نرخ تخلیه جلوگیری به عمل میآید نرخ انبساط حرارتی لولههای پلاستیکی در مقایسه با دیگر لولهها بالاتر است و این نکته را باید به هنگام طراحی تأسیساتی که دارای نوسانات زیاد درجه حرارت میباشند، مدنظر داشته باشیم. برای مثال ضریب انبساط حرارتی P.V.C نوع I (/C°6- 10×50 تا 63) پنج برابر فولاد (/C°6- 10× 12) است. به همین علت تعداد بستها و نگهدارندههای مورد نیاز جهت نصب لولههای پلاستیکی در مقایسه با لولههای فلزی به مراتب بیشتر بوده و در فواصل کمتری نسبت به یکدیگر (در مقایسه با لولههای فولادی) باید نصب گردند. به همین دلیل در صورتیکه لولههای پلاستیکی بدرستی مهربندی نشوند به هنگام نوسانات زیاد حرارتی مستعد پیچ و تاب خوردگی (Snaking) خواهند بود. خاصیت های ذکر شده بعلاوه توانایی های حرارتی بالاتر در لوله پنج لایه نمایان است.
لولههای پلاستیکی وقتی در معرض درجه حرارت بالا قرار گیرند نرم میشوند و به همین دلیل باید از عبور دادن این لولهها از نقاط خیلی گرم یا از مجاورت وسایلی که حرارت بالایی تولید میکنند خودداری نمود. حد بالای تحمل درجه حرارت در لولههای پلاستیکی بسته به جنس و نوعشان از °C50 تا حداکثر °C150 متغیر است.
مشخصههای الکتریکی
بطور کلی پلاستیکها هادی جریان الکتریسیته نیستند و به همین علت هیچگاه در معرض خوردگیهای گالوانیکی و الکتروشیمیایی قرار نمیگیرند. همان طور که میدانید بروز پدیدهی خوردگی گالوانیک در لولههای فلزی مدفون در زیر خاک یکی از مهمترین دلایل آسیب دیدن و از بین رفتن تدریجی این لولههاست.
چگالی
لولههای پلاستیکی بسیار سبکتر از لولههای فولادی، آزبستی، بتنی و سیمانی هستند و از نظر چگالی در محدودهی 9/0 تا 3cm/gr2 (بسته به نوع و فرمولاسیون) قرار دارند. سبکی لولههای پلاستیکی مزیتهای فراوانی را برای این نوع لوله به ارمغان آورده است. از جمله آنکه هزینههای حمل و نقل و نصب آنها به مراتب کمتر شده و حمل و نقل آنها به آسانی و با سرعت بیشتری در مقایسه با دیگر لولهها صورت میگیرد. اغلب لولههای پلاستیکی به راحتی با دست نصب میشوند و در بیشتر موارد نیاز به ماشین آلات و ابزار خاصی ندارند.
خواص مکانیکی
آنچه مسلم است پلاستیکها مقاومت مکانیکی فلزها را ندارند اما قابلیت انعطاف بالاتری برخوردارند. مقاومت پلاستیکها در برابر نیروهای کششی بیش از حد لازم میباشد. با افزایش درجه حرارت سیستم لولهکشی مقاومت مکانیکی لولههای پلاستیکی پائینتر آمده اما مقاومت در برابر ضربه بیشتر میگردد. از آنجا که لولههای پلاستیکی عموماً چقرمه (محکم و در عین حال بسیار انعطافپذیر) هستند ضربات خارجی وارده به سطح خود را با حداقل خسارت یا حتی هیچگونه صدمهای به خوبی جذب میکنند. در حالیکه همین ضربات در مورد لولههای با جنس ترد میتواند باعث بروز صدمات جدی گردد.
قابلیت اشتعال
لولههای پلاستیکی عمدتاً از پلیمرها ساخته میشوند و ترکیبات آلی دیگری نیز به همراه دارند و بنابراین قابل اشتعال میباشند. البته پلاستیکهای مختلف رفتارهای کاملاً متفاوتی را در برابر آتش از خود نشان میدهند در اغلب موارد آتش باعث تجزیه شیمیایی در ساختار لولههای پلاستیکی گردیده و محصولات حاصل از احتراق این لولهها باعث گسترش و افزایش حجم آتش میشوند
بدون دیدگاه